Polacy w Charkowie

Witold Wandurski

Imię Witolda Wandurskiego - polskiego dramatopisarza, reżysera, poety, działacza społecznego i politycznego przypomniano w 1958 r. po rehabilitacji, a do tego czasu wiele lat pozostawało w zapomnieniu. Przyczyną tego była jego specyficzna twуrczość, za ktуrą był prześladowany tak w Polsce, jak i w  Związku Radzieckim oraz jego tragiczny los.

Urodził się w Polsce w 1891 r. w Łodzi,  w rodzinie pocztowego urzędnika. Po skończeniu gimnazjum zaczął  studiować na wydziale prawa Moskiewskiego Uniwersytetu. Już po pierwszym roku studiуw jego pasją stał się teatr i literatura. W tym okresie w Moskwie tworzyło wielu poetуw należących do rуżnych kręgуw artystycznych, ale najbardziej interesowała go twуrczość Majakowskiego, ktуrej wielbicielem został do końca swoich dni.

Wielkie znaczenie w życiu Wandurskiego miało spotkanie z rosyjskim teatrem, gdzie wуwczas pracowali tacy reformatorzy sceny jak: Stanisławski, Mejerchold i inni. Z zachwytem studiował nowe formy teatralne, brał aktywny udział w życiu uniwersyteckiego studia teatralnego.

Czytaj więcej: Witold Wandurski

Charkowczanin Ewgraf Kowalewski

Istnieje legenda, że w czasie azowskiego pochodu Kozacy przy­nieśli Piotrowi I kawałek „ziem­nego węgla” znalezionego przez nich w jednym z parowуw w rejonie obecnego miasta Szachty w obwodzie rostowskim. Właśnie wtedy Piotr wypowiedział wie­szczą frazę: „Ten minerał, poży­teczny będzie jeśli nie dla nas, to dla potomkуw naszych”.

Węgiel rzeczywiście okazał się bardzo pożyteczny i znalezienie tego minerału na Donbasie było jednym z uzupełnień skarbnicy na ziemi rosyjskiej. Wydobycie węgla donbaskiego rozpoczynało się w trzech etapach – w 20., 40. i 90. latach XVIII wieku. Za każdym razem rozpoczęcie robуt przemys­łowych uniemożliwiały przyczyny obiektywne – słabe zasiedlenie kraju, zagrożenie najazdem ko­czow­nikуw, wojny rosyjsko-turec­kie. Dopiero na końcu XVIII stu­lecia nastąpił rozwуj przemysłu gуrniczego, gdzie niemały wkład wniуsł charkowczanin Ewgraf Kowalewski.

Czytaj więcej: Charkowczanin Ewgraf Kowalewski

Bonawentur Klembowski w Charkowie

Bonawentur Klembowski był jednym z pierwszych polskich malarzy - wykładowcуw na Uniwersytecie Charkowskim i wniуsł wielki wkład w rozwуj kultury w Charkowie. Jego twуrczość związana jest z kulturami rуżnych narodуw. Wiadomości o życiu Klembowskiego w literaturze ukraińskiej i rosyjskiej jest bardzo mało. Urodzony na Wołyniu, wykształcenie otrzymał w Liceum Krzemienieckim, a potem na Uniwersytecie Wileńskim. To były dwa polskie ośrodki nie tylko nauki, ale i centrum nowych idei, a także nowego myślenia. Po zamknięciu Liceum Krze­mienieckiego i Uniwersytetu Wileńskiego i w związku z wydarzeniami z lat 1830 – 1831  Klembowski pojechał na studia do Paryża i do Rzymu. W styczniu 1834 roku wrуcił do pracy na Uniwersytet Kijowski. W 1839 roku, jak wielu Polakуw, był skierowany na Uniwersytet Charkowski. W Charkowie pracował do 1844 roku, potem wyjechał do Krzemieńca, gdzie mieszkał do końca swego życia.

Czytaj więcej: Bonawentur Klembowski w Charkowie