Stowarzyszenie Kultury Polskiej w Charkowie powstało w 1991 roku jako społeczna pozarządowa organizacja.
Cel działalności - odrodzenie świadomości mieszkających na Słobożańszczynie Polaków, ich duchowości, tradycji, zwyczajów, kultury.
Formy działalności:
- Poznawanie języka, historii Polski, tradycji, zwyczajów i kultury polskiego narodu
- Sprzyjanie wykładaniu języka polskiego w ogólnokształcących szkołach oraz wyższych uczelniach miasta Charkowa i obwodu
- Wydanie polskojęzycznej gazety, programów, publikacji o życiu i twórczości Polaków, losy których są związane z Charkowem
- Współpraca z kościołami, państwowymi i społecznymi organizacjami na Ukrainie, w Polsce i innych miastach Europy i świata
- Opieka nad grobami Polaków na Charkowszczynie
- Prowadzenie międzynarodowych forum i spotkań, koncertów i festiwali, wystaw, naukowo-praktycznych konferencji, muzyczno-literackich wieczorów
Stowarzyszenie opiekuje się nad grobami niewinnie rozstrzelanych pod czas II wojny światowej w piwnicach charkowskiego NKWD polskich oficerów, prochy których spoczywają na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Piatichatkach (okręg Charkowa).
Imprezy
Co roku Stowarzyszenie prowadzi w Charkowie Dni Kultury Polskiej, w ramach których odbywają się różne imprezy dla mieszkańców miasta oraz wielki koncert. W tym koncercie tradycyjnie biorą udział nie tylko zespoły amatorskie i artyści Stowarzyszenia, ale i przedstawiciele innych mniejszości narodowych miasta, którzy wykonują numery w języku polskim. W ramach Dni Polskiej Kultury corocznie odbywają się także dziecięce festiwale polsko-ukraińskiej muzyki im. Karola Szymanowskiego, festiwali dziecięcej twórczości narodowej, wystawy rzadkich polskich książek z charkowskich bibliotek naukowych.
W ciągu ostatnich lat Stowarzyszenie przeprowadziło imprezy, poświęcone 200-ej rocznicy urodzin Fryderyka Chopina, 100. rocznicy śmierci Mieczysława Karłowicza, 10. rocznicy śmierci Zbigniewa Herberta, jubileusze Stanisława Moniuszki, Juliusza Słowackiego, Karola Szymanowskiego, Adama Mickiewicza Aleksandra Fredry.
Znanymi imprezami, zorganizowanymi i przeprowadzonymi przez Stowarzyszenie, byli I i II międzynarodowe naukowe konferencje pamięci wielkiego polskiego malarza światowej sławy – Henryka Siemiradzkiego. Rezultatem tych konferencji są wydany zbiory prac naukowych.
Stowarzyszenie Kultury Polskiej corocznie obchodzi w Charkowie polskie państwowe święta: Dzień Konstytucji 3 Maja, Dzień Niepodległości Polski, a także Dzień Polonii i Polaków za granicą oraz Wielkanocne i Bożonarodzeniowe święta.
Charkowscy Polacy aktywnie uczestniczą w społecznym i kulturalnym życiu miasta i obwodu – w imprezach, prowadzonych przez obwodową administrację państwową, radę miejską, asocjację narodowo-kulturowych zjednoczeń Ukrainy.
Edukacja i wspólny odpoczynek
Przy Stowarzyszeniu pracuje szkoła sobotnia, gdzie odbywają się zajęcia z języka polskiego, historii, geografii, kultury, polskich obyczajów i tradycji. Językowe zajęcia prowadzą nauczyciel z Polski i ze Stowarzyszenia.
Co roku członkowie Stowarzyszenia biorą udział w letnich szkołach języka polskiego i kultury w Polsce, zorganizowanych przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”. Dzieci od 10 do 15 lat odpoczywają i doskonalą swój język polski na koloniach polonijnych.
Na zasadach społecznych działają dziecięce amatorskie zespół artystyczny „Hobby”. Członkowie Stowarzyszenia razem obchodzą państwowe i religijne święta, Nowy Rok, Dzień Polonii i Polaków za granicą, organizują wieczory wypoczynku i dyskoteki.
Młodzież
Szczególnie aktywną jest nasza młodzież, której liczba w ciągu ostatnich 3-ch lat z roku w rok zwiększa się. Podobnie zwiększa się ilość studentów, którzy przychodzą do nas uczyć się języka polskiego. Absolwenci charkowskich szkół, członkowie naszego Stowarzyszenia, skutecznie studiują na wyższych uczelniach Polski. Przy Stowarzyszeniu został zorganizowany polski klub młodzieżowy „Europejski Wektor”.
Nasi artyści
Jesteśmy dumni z profesjonalnych artystów polskiego pochodzenia, członków naszego Stowarzyszenia. Są to zasłużony artysta Ukrainy, piosenkarz Oleg Dziuba, śpiewaczka operowa Ludmiła Kabaniec, laureatka konkursów międzynarodowych - pianistka Swetłana Pronienko, śpiewak operowy Jewgenij Lisicki, laureaci konkursów międzynarodowych – małżeństwo Michajłowscy – kompozytor i pianista Borys Michajłowski i śpiewaczka Ludmiła Ruban-Michajłowska.
Media
Stowarzyszenie od 1999 roku wydaje w języku polskim gazetę „Polonia Charkowa”.
Dom Polonii
W domu Polonii znajduje się biblioteka, audio i wideoteka, redakcja gazety „Polonia Charkowa”, odbywają się muzyczno-literackie wieczory, są obchodzone różne święta, organizowany jest pokaz polskich wideofilmów i programów telewizji kablowej.
Adres Domu Polonii - 61002, Charków, ul. Mystectw 7/9, m. 125.Stowarzyszenie ma swój „Hymn Polaków Charkowa” w języku polskim (słowa Igora Mackiewicza, muzyka Wandy Kowalewskiej).
Prezes Stowarzyszenia – Józefa Czernijenko, zasłużona działaczka kultury polskiej.
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za Granicą 2023"