W dniu 10 kwietnia 2011 roku na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie - Piatichatkach odbyły się uroczystości z okazjiDnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej oraz pierwszej rocznicytragedii lotniczej pod Smoleńskiem.
W obchodach upamiętnienia ofiar obu wydarzeń wzięli udział przedstawiciele misji dyplomatycznych w Charkowie – Polski, Rosji, Izraela, Armenii, Czech, władz obwodowych i miejskich, przedstawiciele duchowieństwa, Polonii Charkowa, studenci i uczniowie szkół.
Uczestnicy złożyli na grobach kwiaty, zapalili znicze. Odbyło się nabożeństwo w obu częściach cmentarza: prawosławnej i katolickiej.
Przy ołtarzu katolickim z przemówieniem wystąpił Konsul Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Charkowie Pan Jan Granat. Dyplomata zwrócił się do zebranych następującymi słowami ”Witam serdecznie i dziękuję wszystkim za udział w tej tradycyjnie organizowanej uroczystości. Wspólnie wspominamy dziś tragiczny los żołnierzy polskich, którzy 71 lat temu zostali zamordowani i spoczęli na zawsze w tej ziemi...”
Konsul Generalny zauważył, że przed wejściem na cmentarz wszyscy zatrzymali się na chwilę w miejscu posadzenia dębu 4 grudnia 2010 roku dzięki wspólnym staraniom polsko-ukraińskim. Dąb symbolizuje pamięć o jednej z ofiar katastrofy pod Smoleńskiem, Andrzeja Przewoźnika - sekretarza generalnego Rady Ochrony Pamięci, Walk i Męczeństwa. Był jednym z członków polskiej 96 osobowej delegacji na czele z prezydentem Lechem Kaczyńskim, udającej się na obchody 70. rocznicy mordów polskich oficerów w Katyniu. Andrzej Przewoźnik był ściśle związany z tym miejscem. Dążył do poznania prawdy o tragedii katyńskiej i godnego uczczenia pamięci pomordowanych, był ideowym twórcą powstania cmentarzy polskich oficerów, w tym w Charkowie. Dokładnie w rocznicę tragedii pod Smoleńskiem Konsul Generalny RP poprosił wszystkich o uczczenie minutą ciszy tych, którzy przed rokiem zginęli w katastrofie.
Z przemówieniami wystąpili także przedstawiciele władz.
„Wielu z nas i naszych rodziców przeżyło ciężar totalitaryzmu” - powiedział zastępca przewodniczącego Rady Miasta Charkowa Aleksandr Krywcow. „Niestety nasze wewnętrzne nieszczęścia nie zostały ograniczone tylko do terytorium naszego państwa, ale przekroczyły jego granice. Totalitarny reżim Związku Radzieckiego dotknął również narodu polskiego. Dlatego dzisiaj my razem oddajemy cześć ich pamięci.”
W swoim wystąpieniu zastępca gubernatora Włodzimierz Babajew wyraził współczucie rodzinom, których bliscy zostali zamordowani bez winy 71 lat temu i leżą na tej ziemi. Wyraził również współczucie wszystkim Polakom z powodu śmierci kwiatu narodu polskiego w katastrofie pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 roku.
W dwóch częściach cmentarza, prawosławnej i katolickiej, po złożeniu kwiatów odbyły się nabożeństwa.
Oleg Czernijenko, zdjęcia autora